Azərbaycanda pensiya yaşı nə vaxt azaldılacaq? - ARAŞDIRMA
MDB ölkələrində ən yüksək pensiya yaşı Azərbaycandadır.
Belə ki, Özbəkistanda kişilər 60, qadınlar 55, Tacikistan, Belarus, Qırğızıstan, Rusiyada kişilər 63, qadınlar 58, Moldova və Ermənistanda kişilər 63, qadınlar 61, Ukraynada hər iki cins 60, Gürcüstanda kişilər 65, qadınlar 60, o cümlədən qonşu ölkələrdə İranda kişilər 60, qadınlar 55, Türkiyədə kişilər 60, qadınlar 58 yaş təşkil edir. Azərbaycanda isə pensiya yaşı bütün adıçəkilən ölkələrdən yüksəkdir.
Qeyd edək ki, bir çox ölkələrdə 30 il əmək stajı olanlar daha erkən yaşlarında pensiyaya çıxa bilir. Məsələn, Türkiyədə qadınların bir çoxu 48-50 yaşlarından pensiyaya çıxır. Avropada pensiya yaşı yüksək olsa da, orta ömür də yüksəkdir.
Azərbaycanda pensiya yaşının azaldılması ilə bağlı məsələnin müzakirəsi, qaydalarda dəyişiklik mümkündürmü?
Millət vəkili Fazil Mustafa “Cümhuriyət”-ə bildirib ki, MDB-də ən yüksək pensiya yaşı Azərbaycanda olsa da, ölkəmizdə daha çox bu qərar pensiyadan sonrakı ölüm yaşı ilə uzlaşdırılaraq qəbul olunub:
“Təbii ki, bu elastik məsələdir, istənilən vaxt ona baxıla bilər. Ancaq bunun mütləq məntiqi əsaslandırması olmalıdır.
Adətən pensiyada 12 il orta yaşama müddəti nəzərdə tutulub. Ola bilsin ki, kimin üçünsə bu müddət 20 il, kimin üçünsə 5-6 ildir.
Ona görə də bu rəqəm ortaya qoyulub. Hər halda müəyyən dərəcədə yaşlılığın dinamikasında dəyişiklik varsa, məsələyə yenidən baxıla bilər. Yəni, bu, mütləq dinamik məsələ kimi anlaşılmalıdır. Pensiya yaşı təyin olunub deyə əbədi həmin yaşın qalması variantı yoxdur. Bizdə bunun bəlkə hər il müəyyən olunmasına ehtiyac var. Dəqiqiləşdirmə aparılmalıdır ki, qocalıq, pensiya yaşı ilə bağlı mütənasiblik doğru qurulsun”.
Deputat təəssüf edib ki, bu istiqamətdə dinamika müəyyən dərəcədə aydınlaşdırıcı formada təqdim olunmur:
“Bu, bəzən də populist çıxışlara yol açır. Bəzən bundan istifadə edərək hansısa ölkədə pensiya siyasətini müəyyən dərəcədə dolaşıq, xaotik göstərməyə çalışılır. Ancaq bu dinamika ilə bağlı vaxtaşırı məlumat verilsə, yəqin ki, bu mövzuda məsələlərə də aydınlıq gələr və belə problemlərin də daha tez həllinə nail olmaq mümkündür. Hər halda yaş məsələsinə məntiqi əsaslandırma ilə baxıla bilər və onun nəticəsi olaraq müəyyən dəyişikliklər mümkündür”.
İqtisadçı-ekspert Akif Nəsirli isə bildirib ki, Azərbaycanda pensiya yaşı kifayət qədər yüksəkdir:
“Bunu müşahidələr nəticəsində müəyyən edə bilərik. Üstəlik də bu, hökumətin qəbul etdiyi prinsiplərə uyğun deyil:
“Məsələn, hökumət 65 yaşda vətəndaşı pensiyaya çıxarmaq niyyətindədir. 2026 -cı ildə qadınlar da həmin yaş həddinə çatacaq. Yəni, Azərbaycan hökumətinin hədəfi odur ki, kişi və qadın 65 yaşında pensiyaya çıxacaq. Eləcə də hökumət “Əmək pensiyaları haqqında” Qanuna uyğun olaraq öhdəlik götürür ki, 12 il pensiyaçıya pensiya verəcək.
İndi statistikaya müraciət edək ki, 65 yaşında pensiyaya çıxan vətəndaşın neçə faizi 12 yaşayır? Azərbaycan vətəndaşlarının neçə faizi 77 yaş yaşayır? Bəlkə heç 15-20 faizi bu həddə gəlib çatmır. Burada hökumət 12 illə özü üçün uduş qazanır. Faktiki olaraq Azərbaycan statistikasına görə, qadınların orta ömür uzunluğu 74 yaş, kişilərinki 71 yaşdır. Topladıqda 72,5 yaş edir. Deməli, hökumətin uduşu vətəndaşa 4 il yarım pensiya verməkdən boyun qaçırmaqdır.
Hökumət bu istiqamətdə müəyyən düşüncələrə malikdir. Bu yaxınlarda özəl pensiya fondlarının yaradılması barədə millət vəkili Vüqar Bayramov bildirib ki, bu fondlara etibar edən vətəndaşlar 55 yaşında pensiyaya çıxmaq imkanı qazanacaqlar”.
Ekspert hesab edir ki, Azərbaycanın indiki iqtisadi şəraitində normal özəl pensiya fondu yaratmaq mümkün deyil:
“Hesab edirəm ki, dünyaya, beynəlxalq təşkilatlara Azərbaycanda da pensiya fondları olduğunu göstərmək üçün onu yaradacaqlar. Bu fondlarda vətəndaşların ahıl yaşının sığortalanması ilə bağlı stimul olacaq, pensiyaçıları həmin fondlara cəlb edəcəklər. Bu, o deməkdir ki, hökumət özü də başa düşür ki, hazırda Azərbaycandakı ömür uzunluğu ilə pensiya yaşı adekvat deyil.
Özəl pensiya fondlarının yaradılması ilə bağlı düşüncələr də buna işarə edir. Yəni, layihədə nəzərdə tutulub ki, özəl pensiya fondlarında sığortalanan vətəndaşlar 55 yaşında pensiyaya çıxsın və digər stimullaşdırıcı amillər də var. Layihə ilə tam tanış deyiləm”.
O hesab edir ki, Azərbaycanda pensiya yaşı olduqca, ən azı 5 il yüksəkdir:
“Fikrimcə, qadınlar 57, kişilər isə 60 yaşında pensiyaya çıxmalıdır. Bu gün qadınların pensiya yaşı 8 il, kişilərin pensiya yaşı isə 5 il ədalətli, optimal pensiya yaşından yüksəkdir”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Rusiya Cənubi Osetiya və Abxaziyanı Gürcüstana qaytarır? – Kremlin mesajının şifrələri
Bu gün, 20:45 |
|
|
|
| • Azərbaycanda pensiya yaşı nə vaxt azaldılacaq? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 19:10 |
|
|
|
| • Azərbaycan qazı və Ukrayna borusu: Avropa möhtacdır - FAKT BUDUR!
Bu gün, 19:02 |
|
|
|
| • Sülh sazişinin altında Paşinyanın imzası olsa belə... - Tərəf olan erməni xalqıdır...
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
| • Horovlu kəndində bu işlərin icrası 40 milyon manata başa gələcək
Bu gün, 18:56 |
|
|
|
| • Azərbaycanla Ermənistan Delimitasiya Komissiyalarının Əsasnaməsi qüvvəyə minir - BU GÜNDƏN...
Bu gün, 18:11 |
|
|
|
| • Səfər Mehdiyevlə bağlı pensiya qalmaqalı böyüyür - Daha üç keçmiş gömrükçü məhkəməyə üz tutdu
Bu gün, 18:08 |
|
|
|
| • Peter Mixalko COP29 konfransının keçiriləcəyi yerlə tanış olub - "X"
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • Ermənistana silahlanma qadağası qoyula bilər - ƏGƏR...
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • İki türk ölkəsi hədəfdə: - Bakının “düşməni” dost ola bilər
Bu gün, 17:58 |
|
|
|
| • DOST Agentliyi “Oracle” lisenziyası aldı - 1.7 milyon manata
Bu gün, 17:56 |
|
|
|
| • Məleykə Abbaszadənin adından İSTİFADƏ ETDİ - HƏBS EDİLDİ
Bu gün, 17:54 |
|
|
|
| • Tərtər öz şəhidini BELƏ UĞURLADI... - FOTOLAR
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
| • Böyük tenderlərin qalibi olan “Buta-Tikiş” hansı qaydaları pozub? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:45 |
|
|
|
| • Nazirlik araşdırmaya başladı... hüquq müdafiəçisi nişan verdi: BOĞULURUQ... - "İllərlə yığılıb qalmış problemin həlli indiyə qaldı?"
Bu gün, 17:43 |
|
|
|
| • Azərbaycanda unun qiyməti BAHALAŞDI – Son qiymətlər
Bu gün, 17:36 |
|
|
|
| • Xalq artisti avtobusda basabasa düşdü - VİDEO
Bu gün, 17:35 |
|
|
|
| • Azərbaycanın COP29 vaxtı barışıq təşəbbüsü dünya ictimaiyyəti tərəfindən dəstəklənir - FOTO
Bu gün, 17:32 |
|
|
|
| • Rayon qeydiyyatı olan avtomobillərin COP29 zamanı Bakıya girişinə qadağa qoyulacaq? - AÇIQLAMA
Bu gün, 17:28 |
|
|
|
| • Aparat rəhbərinin təkəbbür, iddia və səhvlərlə dolu cavab məktubu... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 17:24 |
|
|
|
| • İnsanları "Outlet qaraj"da belə aldadırlar: növbəti endirim fırıldağı - Dələduzluğun mövsümüdür...
Bu gün, 17:20 |
|
|
|
| • Nağdsiz ödənişlərdə sahibkarlara güzəşt edilməlidir - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 17:00 |
|
|
|
| • Xaçmazda baş verən qətlin TƏFƏRRÜATI
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
| • Efirdə qalmaqal: Uşaqlarını atan qadın vəkillə "qırğına çıxdı" - VİDEO
Bu gün, 16:56 |
|
|
|
| • Bakıda qadının sevgilisi xərclədiyi pulları onun ərindən tələb etdi - Görün sonu nə ilə bitdi
Bu gün, 16:54 |
|
|
|
| • Ağdaş rayonuna yeni icra başçısı təyin edilib - SƏRƏNCAM
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • “Bu adam meşədə BAZAR AÇIB...” - NAZİRİN NƏZƏRİNƏ!
Bu gün, 16:47 |
|
|
|
| • SEPAH generalı İsraili “ölümcül zərbə” ilə hədələyib
Bu gün, 16:34 |
|
|
|
| • “Tərtər işi” bağlı QALMAQAL BÖYÜYÜR: “Yeni həbslər olacaq” - KİMLƏR HƏDƏFDƏDİR?
Bu gün, 16:31 |
|
|
|
| • Təzyiq altındayam, mənə hücumlar edilir – Hərbi ekspert ad çəkdi
Bu gün, 16:28 |
|
|
|
| • “Ermənilər COP29 ərəfəsində təxribata hazırlaşır, amma...” - Partiya sədri
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
| • Qulinin "tac"landırmadığı "qanuni oğru" özünü binadan atdı - KİV
Bu gün, 16:08 |
|
|
|
| • Lavrov Rusiyanın Ermənistana hərbi texnika satdığını “unudub” - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Bu gün, 16:04 |
|
|
|
| • Nazir BŞTİ-ni Anar Qədiməliyevə tapşırır - Nərminə Hüseynova əvvəlki vəzifəsinə qaytarılır
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
| • Gürcüstan gözləmədə: cəmiyyət həm məyus, həm inamlıdır - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • Toyda nalayiq danışdı - Şəhid atasının şikayəti ilə tutuldu
Bu gün, 15:52 |
|
|
|
| • Naxçıvanda yeddi təhsil müəssisəsinə direktor təyin olunub - SİYAHI
Bu gün, 15:49 |
|
|
|
| • Qarabağın deputatları üçün də ev TİKİLİR?
Bu gün, 15:41 |
|
|
|
| • BOKT-nin İdarə Heyətinə YENİ TƏYİNAT
Bu gün, 15:34 |
|
|
|
| • ƏSGƏRLİYƏ GETMƏK ÜÇÜN PREZİDENTƏ MÜRACİƏT ETDİ - İsmayıllı sakini hərbi xidmətə yararsız olmadığını iddia edir
Bu gün, 15:30 |
|
|
|
| • Yəhudi alim İsraili nasist Almaniyasına bənzədir - “Guardian”
Bu gün, 15:15 |
|
|
|
| • Absurd qərara Ali Məclisdən Talıbovsayağı cavab və ya Fuad Nəcəfliyə bir neçə sual
Bu gün, 15:09 |
|
|
|
| • İrəvanın “erməni soyqırımı”ndan imtinasının ƏSL SƏBƏBİ
Bu gün, 15:06 |
|
|
|
| • “Azərbaycan Avropanın xilaskarı oldu” - Bloomberg
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
| • Ermənistanda təşviş: - Tramp seçilsə, dərhal...
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
| • Ermənistan ordusunda özbaşınalıq artıb: - Zabit çatışmamazlığı var
Bu gün, 14:57 |
|
|
|
| • Əli Həsənovun baldızının müsadirə olunan obyektini alan yoxdur – 11-ci dəfə hərraca çıxarılır
Bu gün, 14:47 |
|
|
|
| • "Pulun 2450 manatını Elm və Təhsil Nazirliyinin şöbə müdirinə vermişəm" - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:38 |
|
|
|
| • Qızılın qiyməti nə qədər artıb? - AKTUAL
Bu gün, 14:33 |
|
|
|
| • Hacıbala Abutalıbov yağış sularına təslim olan Bakıdan danışmaq istəmədi - "Bakı haqqında mən heç nə deməyəcəm"
Bu gün, 14:29 |
|
|
|
|
