"Əsrlərlə İrana hökm edən Türklər fars dilinə toxunmadı,
6-01-2025, 17:01
“Dünya tarixinə nizam-intizam verən, hər zaman yaxşılığın və yaxşılığın tərəfində olan türklər, təəssüf ki, əsrlər boyu tolerant və ədalətli hakimiyyəti altında saxladıqları xalqların düşmənçiliyi ilə tez-tez üzləşmişlər. İranda son 9 ayda İlam vilayətində uşağa qoyulan 2561 ad arasında türkcə "Ayhan" adı birinci yerdədir. Türk mədəniyyətini və bölgədəki varlığını məhv etmək istəyən səlahiyyətlilər uşaqlara əcnəbi və türk adlarının verilməsinin xarici mədəniyyət təbliğatının nəticəsi olduğunu iddia edirlər. Güney Azərbaycanda Məsud Səfəri adlı şəxs bu il doğulan üçəmlərinə türk adları qoyduğundan körpələr doğum haqqında şəhadətnamə ala bilməyib. Avqust ayında dünyaya gələn Elşən, Elnur və Sevgi adlı körpələrə doğum haqqında şəhadətnamə verilməyib”.
Bu barədə Türkiyəli jurnalist Muhammet Kutlu Bizimyol.info xəbər portalına danışıb. Jurnalist qeyd edib ki, Təbrizdə əhalinin qeydiyyat idarəsinin əməkdaşları Tehrandan türk adları olan şəxslərə doğum haqqında şəhadətnamələrin verilməməsi ilə bağlı göstəriş alındığını bildiriblər. Qeyd olunub ki, körpələrin doğum haqqında şəhadətnaməsinin olması üçün onların adları dəyişdirilərək "Alşan", "Alnor" və "Sugi" kimi farsca adlarla qoyulmalıdır.
“Qəznəvilər, Böyük Səlcuqlar, Xarəzmşahlar və 963-cü ildə İran torpaqlarında qurulan Teymur imperiyası da daxil olmaqla, 1925-ci ilə qədər bu ölkədə türk sülalələri hökm sürdü. İngilis agenti Ardeşir vasitəsilə ingilislərlə tanış olan Rza Pəhləvi 1921-ci il çevrilişi ilə ingilislər üçün işləməyə başladı və 1923-cü ildə baş nazir oldu. 1925-ci ildə ingilislərin dəstəyi ilə türk Qacarlar sülaləsini devirərək öz Pəhləvi sülaləsini qurdu. Beləliklə, sionistlərin təsiri altında olan ingilislərin intriqaları ilə farslar 962 ildən sonra ilk dəfə İranda idarəetməni ələ keçirdilər. İranın Məhəmməd Rza Pəhləvinin rəhbərlik etdiyi monarxiya administrasiyası 1979-cu ildə Fransada çevrilişə hazırlıq görən Ayətullah Ruhullah Xomeyniyə sadiq qüvvələrin hakimiyyəti ələ keçirməsi ilə şiə təriqətinin baxışları əsasında İran İslam Respublikasına çevrildi. Sonrası məlumdur”-deyə jurnalist qeyd edir.
Muhammet Kutlu bildirib ki, fars dili ona görə günümüzə qədər gəlib çatmışdır ki, türklər min ilə yaxın hökmranlıq etdikləri İranda ölkənin qədim xalqı olan farsların dil və mədəniyyətinə zülm etməmişlər.
“On əsr ölkəyə hökmranlıq edən türklər hətta ədəbiyyata meylli bir dil olan fars dilinin inkişafına da öz töhfələrini vermişlər. Bəzi manqurtlar türk dilinin məhdud və qısır bir dil olduğunu söyləyərək dilimizi gözdən salmağa çalışırlar, amma bunun faktlarla heç bir əlaqəsi yoxdur.
“Türk Eynşteyni” adlandırılan mərhum prof. Dr. Oktay Sinanoğlu, “Millətlərin hər şeyini məhv edib sonsuza qədər kölə etmək istəyirsənsə, dillərini məhv etməlisən. Xalqlar tarixdən beləcə silindi”. Bütün elmlərdə işin başlanğıcının və elmin dilinin riyaziyyat olduğunu bildirən Sinanoğlu, riyaziyyata ən yaxın dilin latın, ingilis, fransız kimi dillər deyil, türk dili olduğunu vurğulayaraq, təhsil dilini könüllü olaraq dəyişdirən Türkiyənin yeganə ölkə olduğunu deyir. İndi soruşmaq lazımdır: Türklər fars dilinə toxunmadığı halda, min il hökm sürdükləri İranın qədim dilinə İran İslam Respublikasının türk dilini məhv etmək üçün etdiyi işlər haqlıdırmı? Türklər istəsəydilər, fars dilini min ildən sonra unudulmuş dillər sırasına daxil edə bilərdilər. Amma bunu alicənab və ədalətli idarəçilik anlayışı ilə etmədilər”- deyə Muhammet Kutlu qeyd edib.
Jurnalist soruşur ki, “İran administrasiyası türklərin bu tolerantlığına bir az da olsa sadiq qalmalı deyilmi?”
Geri qayıt