ABŞ siyasətində YENİ DÖNƏM
7-11-2024, 18:17
ABŞ seçilən növbəti Prezidenti Donald Tramp özünün seçkiqabağı təbliğatı zamanı xarici siyasətdə bir sıra problemlərin həllinə nail olacağını vəd edib. İlk növbədə o, Ukrayna müharibəsinə son qoyacağını deyib. Özü də münaqişəni qısa zamanda dayandıracağının anonsunu verib.
Qeyd edək ki, Bayden dövründən Trampa dünyada cərəyan edən bir neçə müharibə ocağı qalıb. Bunlar Ukraynada və Yaxın Şərqdə gedən müharibələrdir. Bundan başqa, digər ocaqlarda müharibə olmasa da müəyyən gərginliklər hiss olunmaqdadır. Xüsusən də, Çinlə Tayvan, Şimali Koreya ilə Cənubi Koreya arasında da hər an savaş alovlana bilər.
Hər halda Tramp bir çox münaqişələrə son qoyacağını vəd edib.
Maraqlıdır, onun hakimiyyəti dövründə hansı münaqişələr bitə bilər? Yaxud hansı ərazilərdə yeni müharibələrin başlaması gözlənilir?
Mövzu ilə bağlı Bizim.Media-ya açıqlama verən politoloq Abutalıb Səmədovun fikrincə, Kiyevə təzyiq etməklə Tramp Ukrayna müharibəsini dondura biləcək:
“Tramp seçkiqabağı kampaniya dövründə Ukrayna müharibəsini 24 saata bitirəcəyini bildirib. Bu onun açıq şəkildə bitirmək istədiyi yeganə münaqişədir. Ukrayna müharibəsinin həll yolunu da müxtəlif məsələlərlə əsaslandırdı. Gah dedi neftin qiymətinin 40 dollara salınması ilə Rusiya məhv olacaq. Gah da bildirdi ki, Kiyev və Moskvaya təzyiqlər göstərib, onları sülhə getməyə məcbur edəcək.
Onun bu addımları alına bilərmi? Təbii ki, alına bilər. Ancaq Rusiyaya təzyiq etmək qeyri-mümkündür. Burada Trampın imkanları çox aşağıdır. Bu əsasda çox güman ki, Tramp Ukraynaya təzyiq göstərəcək və işğal altında olan ərazilərdən imtina etmək hesabına sülhə nail olmağa cəhd göstərəcək”.
Həmsöhbətimiz İsrail Fələstin məsələsində sülhün yaxn zamanlarda əldə olunacağına inanmır:
“Yeri gəlmişkən Yaxın Şərq regionunda ziddiyyətlərin artmasında Trampın da kifayət qədər xidmətləri olub. Onun Fələstinə münasibətinin neqativ olduğu da göz qabağındadır. Hətta debatlar zamanı, Baydeni təhqir etmək üçün ona “sən bir fələstinli kimi davranırsan” dedi. Ona görə də Trampın Yaxın Şərqdə davam edən münaqişə ilə bağlı yaxın zamanlarda nəyəsə nail olacağını düşünmürəm”.
“Bölgəmizdə ciddi münaqişə başlaya bilər”
Ekspertə görə, Trampın iqtidarı dövründə başqa regionlarda yeni münaqişə ocaqlarının alovlanması ehtimalı da istisna olunur:
“Trampın Çinə münasibəti məlumdur. O, Ukrayna müharibəsinə son qoyub, Çini təkləmək istiqamətində addımlar atacağını dəfələrlə elan edib. Rusiya ilə Çini ayırmaq istədiyini seçkiqabağı təbliğat dövründə bəyan edib. Bu fonda Trampın hakimiyyəti dövründə Vaşinqtonun Çinlə münasibətlərində ciddi problemlər yarana bilər. Amma bu gərginliyin müharibə həddinə çatacağını düşünmürəm. Buna ehtiyac da yoxdur.
Ancaq iqtisadi sahədə kifayət qədər ciddi problemlərin yaşanacağını güman etmək olar. Tramp İrana münasibətdə də həmişə radikal mövqe tutub. Bu səbəbdən onun Tehranla münasibətlərində də kəskin problemlər yaşanacaq. İranın da öz növbəsində kəskin davranışlar sərgilədiyini nəzərə alsaq, yaranmış durum bölgəmizdə ciddi münaqişəyə gətirib çıxara bilər”.
Geri qayıt