Yemək büdcəmizi “yeyir” - NƏ ETMƏLİ?
Tarix: 26-03-2024, 19:00 | Çap et
Əhalinin ərzağa çəkilən xərclərinin xüsusi çəkisi durmadan artır – bu həyəcanverici tendensiyanı cari ilin son iki ayının statistikası göstərir. İlin əvvəlindən ərzağa edilən xərclər, hətta ev təsərrüfatlarının ümumi büdcəsinin yarısını keçib.
Bu tendensiya adətən qeyri-ərzaq məhsullarını almaqdan imtina və qənaət etmək istəyi ilə izah olunur. Bir qayda olaraq, belə istehlakçı davranışı qiymət artımı şəraitində müşahidə olunur, lakin statistikaya görə, Azərbaycanda ilin əvvəlindən inflyasiya 1 faizdən bir qədər yuxarı olub, son bir ildə illik inflyasiya isə 8,8 faizi ötməyib.
Bununla belə, cari ilin yanvar-fevral aylarında əhalinin pul kisəsindəki ərzaq seqmenti ötən ilin əvvəlində azalsa da, xərclərin yarısını ötüb. Adambaşına düşən orta aylıq pərakəndə əmtəə dövriyyəsi 420 manat təşkil edib ki, bu da ötən illə müqayisədə təxminən 60 manat çoxdur. Dövlət Statistika Komitəsindən (DSK) verilən məlumata görə, hesabat dövründə ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatları üzrə adambaşına orta aylıq xərclər 232 manat, qeyri-ərzaq məhsulları üzrə isə 188 manat təşkil edib.
DSK-nın məlumatına görə, 2023-cü ilin yanvar-fevral ayları ilə müqayisədə pərakəndə əmtəə dövriyyəsi real ifadədə 3,5 faiz, o cümlədən ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatları üzrə 2,1 faiz, qeyri-ərzaq məhsulları üzrə 5,2 faiz artıb. Ərzaq xərclərinin payı ərzaq məhsullarının alınması xərclərinin bütün kateqoriyalar, o cümlədən qeyri-ərzaq malları və xidmətləri üzrə xərclərə nisbəti kimi hesablanır. Hesabat dövründə pərakəndə ticarət şəbəkəsində müştərilər tərəfindən alınan mallara sərf olunan vəsaitin 50,1 faizini ərzaq məhsulları təşkil edib.
Eyni zamanda, əhalinin ümumi xərclərinin 5,1 faizi içkilər və tütün məmulatlarına, 15,3 faizi toxuculuq, geyim və ayaqqabılara, 5,3 faizi isə avtomobil benzini və dizel yanacağına sərf olunub. Xərclərin 4,7 faizi elektrik malları və mebel, 2,4 faizi əczaçılıq və tibb ləvazimatları, 1,3 faizi kompüter, telekommunikasiya avadanlıqları və çap məhsulları, 15,8 faizi isə digər qeyri-ərzaq mallarının alınmasına sərf olunub.
Statistik məlumatlardan da göründüyü kimi, son illər əhalinin ümumi xərclərinin strukturunda ərzaq xərcləri artıb. Cəmi üç il əvvəl, 2021-ci ildə istehlakçıların son istehlak mallarına xərclədiyi pulun yalnız 48,7 faizi qidaya aid idi. İqtisadçıların fikrincə, ərzaq qiymətlərinin artmasının kökündə inflyasiya dayanır. Mütəxəssislərin fikrincə, ərzaq istehlakı üçün vəsaitin bu cür qeyri-mütənasib bölgüsü Azərbaycan vətəndaşlarının ümumi həyat səviyyəsinə mənfi təsir göstərir, onların digər zəruri ehtiyaclara qənaət etmək imkanlarını məhdudlaşdırır.
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli deyir ki, ən yoxsul ailələr üçün ərzaq almaq böyük xərcdir və ərzaq qiymətləri onların ərzaq təhlükəsizliyinə birbaşa təsir edir: “2000-ci illərdə Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM-in əhəmiyyətli dərəcədə artmasına baxmayaraq, əhalinin istehlak strukturunda ciddi müsbət dəyişikliklər baş vermədi. Ev təsərrüfatlarının xərclərinin demək olar ki, yarısı ərzaqla bağlıdır. Eyni zamanda, bir ölkədə həyat səviyyəsi nə qədər yüksək olarsa, bu ölkənin əhalisinin ərzağa xərclədiyi resursların payı bir o qədər az olur”.
Diqqətlə araşdıranda məlum olur ki, Azərbaycan vətəndaşları qazandıqları hər 100 manatın 70 manatını istehlak mallarına xərcləyir. Bu xərclərin yarıdan çoxu, yəni 50 manatdan çoxu sırf ərzaq məhsullarının payına düşür.
Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, ərzaqların baha olması təkcə idxaldan asılılığın deyil, həm də yerli kənd təsərrüfatı məhsullarının bahalaşmasının nəticəsidir ki, bu da ilk növbədə fermerlərin bazarlara çıxışının məhdudluğu ilə əlaqələndirilir. Bu vəziyyət məhsulların əhəmiyyətli qiymət artımı ilə istehlakçılara çatmasına səbəb olur.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Hökumət Evi”nin binasını milyon manata bu şirkət – TƏMİR EDƏCƏK
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • “Şəxsi evimiz ola-ola, başqasının evində qeydiyyatdayıq” - AXI NİYƏ?
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Sabunçuda nə qanun var... nə qayda... - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 08:20 |
|
|
|
| • Nazir bu direktorla BACARMIR? - Görünəni odur ki...
Dünən, 08:10 |
|
|
|
| • Qarabağ Qazisi ilginc FAKTLARI AÇIQLADI - "Pensiyaçıların pulunu-malını yeyən məmurların..."
Dünən, 08:05 |
|
|
|
| • Goranboyda qoçuluq edən MƏMUR KİMDİR? - Özünü hakimi-mütləq bilir?
Dünən, 08:02 |
|
|
|
| • Regionlarda şagird sayı problemi... - NİYƏ AZALIR?
Dünən, 00:39 |
|
|
|
| • AYNA-nın əsas inzibati binasında 600 min manatlıq təmir aparılacaq
Dünən, 00:10 |
|
|
|
| • "Ceyranbatan Dəmir Beton" ASC səhmdarlarının - TOPLANTISI KEÇİRİLƏCƏK
Dünən, 00:05 |
|
|
|
| • "İnşaat Konstruksiyaları Zavodu" böhrandan çıxış yollarını AXTARIR
Dünən, 00:02 |
|
|
|
| • "Prezident Administrasiyası müstəqillik tarixində növbəti ilkə imza atdı" - Elxan Şükürlü
17-05-2024, 19:02 |
|
|
|
| • Əhali əziyyət çəkir, iqtisadiyyat itirir, turizm zərər görür, amma... - NƏ ETMƏLİ?
17-05-2024, 19:00 |
|
|
|
| • “Bizim Bala Körpələr Evi Uşaq Bağçası” MMC - CƏRİMƏ OLUNA BİLƏR
17-05-2024, 18:56 |
|
|
|
| • "Modern Hospitaliy" - CƏRİMƏ EDİLƏ BİLƏR
17-05-2024, 17:32 |
|
|
|
| • “Ərimi görmək istəyən bizə gəlsin” - Səidə
17-05-2024, 17:30 |
|
|
|
| • Sosial şəbəkələrdə çılpaq videosunu yayan müəssisə direktoru saxlanıldı
17-05-2024, 17:27 |
|
|
|
| • Lukaşenkonun Bakıda verdiyi bəyanatın İrəvandakı əsk-sədası
17-05-2024, 17:22 |
|
|
|
| • Qohumuna qarşı dələduzluq edən təşkilat sədri saxlanıldı - TƏFƏRRÜAT
17-05-2024, 17:19 |
|
|
|
| • Bakıda tələbələr arasında qanlı dava: 17 yaşlı oğlan həmyaşıdını öldürdü – ŞOK TƏFƏRRÜAT
17-05-2024, 17:17 |
|
|
|
| • Paşinyanın Bakının təzyiqinə ehtiyacı yarandı - "Müharibə olsa..."
17-05-2024, 16:58 |
|
|
|
| • "Aztelekom"a qarşı qaldırılmış iş üzrə məhkəmə qərarı açıqlanıb
17-05-2024, 16:56 |
|
|
|
| • "Crocus" işinə görə saxlanılanların həbs müddəti uzadıldı
17-05-2024, 16:21 |
|
|
|
| • Samirə Mustafayeva AzTV-dən getdi - AÇIQLAMA
17-05-2024, 16:14 |
|
|
|
| • Qriqoryan Kilsəsinin təhrikçi mövqeyi: - Baqrat Nikolu qara qüvvə olaraq təsvir etməyə çalışır?
17-05-2024, 16:10 |
|
|
|
| • "İrşad Electronics" MMC - MƏHKƏMƏYƏ VERİLDİ
17-05-2024, 16:05 |
|
|
|
| • Müsavatçının Bakıya könüllü olaraq, istintaqa təslim olmaq üçün gəldiyi bildirilir
17-05-2024, 16:03 |
|
|
|
| • ƏÜO-da bütün növ silah və texnikalara mövsümə uyğun texniki qulluq göstərilir - VİDEO
17-05-2024, 15:57 |
|
|
|
| • Rəmiş kimdir? – Heç nəyin qədrini bilməyən çılğın sənətkar
17-05-2024, 15:56 |
|
|
|
| • Paris Bakını niyə ittiham edir? - AKTUAL
17-05-2024, 15:51 |
|
|
|
| • Həbs xəbəri yayılan oliqarx İsmayılovun gəlininin vəkili danışdı - ŞOK AÇIQLAMA
17-05-2024, 15:48 |
|
|
|
| • Ermənistan Cənubi Qafqazda dayanıqlı sülhün əldə olunmasına sadiqdir - Mirzoyan
17-05-2024, 15:45 |
|
|
|
| • Azərbaycanın qoşulacağı yeni nəqliyyat dəhlizi - ABŞ “no” deyir...
17-05-2024, 15:43 |
|
|
|
| • Yeni Kaledoniyadakı hadisələrə qərəz: - Qərb KİV-i müstəmləkəçiliyi müdafiə edir
17-05-2024, 15:40 |
|
|
|
| • Latviyada Rusiyaya casusluqda şübhəli bilinən iki nəfər saxlanılıb
17-05-2024, 15:38 |
|
|
|
| • Nikol Paşinyan Azərbaycana gələ bilər - AKTUAL
17-05-2024, 14:02 |
|
|
|
| • Qonşuluqda inqilabın ayaq səsləri: - “Gəncləri oyatdı və müxalifəti birləşdirdi”
17-05-2024, 14:00 |
|
|
|
| • "Akkord Mingəçevir Maşınqayırma Zavodu"nun səhmdarları TOPLANIR
17-05-2024, 13:56 |
|
|
|
| • Siyasilərin rəsmilərlə görüşü: - “Səfirlik qapısında yatmaqdansa...”
17-05-2024, 13:06 |
|
|
|
| • Bakıda həbsdə olan separatçıların cinayətləri tam və obyektiv araşdırılır -RƏY
17-05-2024, 13:04 |
|
|
|
| • İntim videolar çəkən polkovniklə bağlı ŞOK AÇIQLAMA
17-05-2024, 12:59 |
|
|
|
| • Məktəbli qızı vurub öldürən azərbaycanlı həbs olundu
17-05-2024, 12:54 |
|
|
|
| • Baqrat Ter-Petrosyanın adamları ilə görüşdü: - Paşinyana qarşı birləşirlər?
17-05-2024, 12:51 |
|
|
|
| • Gəncin ölümünə səbəb olan qazi sərxoş imiş - Hökm oxundu
17-05-2024, 12:50 |
|
|
|
| • Razi Əliyeva işində son şahidlər dindirildi
17-05-2024, 12:48 |
|
|
|
| • “Nar” voleybol üzrə milli komandalarımıza Qızıl Avropa Liqasında uğurlar arzulayır!
17-05-2024, 12:45 |
|
|
|
| • Dağlıq ərazilərdə qar yağacağı ehtimalı var - Belə deyirlər...
17-05-2024, 12:41 |
|
|
|
| • Kəramət Böyükçöl də seçkiyə GEDİR?
17-05-2024, 12:32 |
|
|
|
| • Nazir Abid Şərifovun kürəkənini təqaüdə göndərdi - ƏMR
17-05-2024, 12:30 |
|
|
|
| • “Zaxarova təsdiqlədi ki, erməni kilsəsi və revanşistlər...” - Arakelyan
17-05-2024, 12:28 |
|
|
|
| • Ev, yol, torpaq sahəsi Qazaxa keçdi: - Kirantsda görüş başladı
17-05-2024, 12:26 |
|
|
|
|
