“Bu xəstəlikləri orda qazandım…”
29-08-2024, 09:15
Xalq artisti, Prezident təqaüdçüsü, aktyor Yasin Qarayev Teleqraf.com-a müsahibə verib.
Həmin müsahibəni təqdim edirik.
- Yasin müəllim, son illərdə səhhətinizlə bağlı ciddi problemləriniz oldu. İndi özünüzü necə hiss edirsiniz?
- Son vaxtlar sağlamlığımla bağlı olan problemləri mən cavanlıq səhvlərimin nəticəsi kimi qiymətləndirirəm. Gənclik illərində gündüzlər Keşlə ət kombinatında işləyir, axşamlar da M.F.Axundov adına Xarici Dillər İnstitutunda oxuyurdum.
Mənim işim İkinci dünya müharibəsi dövründən qalma ehtiyat ətləri sümükdən çıxartmaq idi. Cəmdəklərin üstündə möhür və ştamplarda 45-50- ci illərin tarixi yazılırdi. İşdən sonra üfunət iyi verirdik, odur ki, mütləq düş qəbul etməliydik.
Təsəvvür edin, payız və qış aylarında işdən sonra duş qəbul edirsən, saç və bədən yaş, palto və papaqsız Keşlədən elektrik qatarı ilə Bakıya, ordan da piyada Xarici Dillər İnstitutuna gedirsən. O dövrün fəsadları indi özünü büruzə verir...
Rəhmətlik Vaqif Səmədoğlunun yaxşı bir sözü vardı: ”50 yaşdan sonra, səhər yuxudan duranda, görsən ki, heç yerin ağrımır, o saat özünü çimdiklə, bəlkə elə ölmüsən, özündən xəbərin yoxdur…”
- Yeni mövsümü hansı tamaşa ilə qarşılayacaqsınız?
- Eşitdiyimə görə, rejissor Nicat Kazımov Firdovsinin "Şahnaməsi" ilə maraqlanır. Bu yaxınlarda zəng vurmuşdu. Sözarası N.B.Vəzirovun "Hacı Qəmbər" tamaşasını xatırlatdım. Çünki o, xalq artisti Naibə Allahverdiyevanın yubileyində "Hacı Qəmbər"dən baxımlı bir parça hazırlamışdi.
Səhnəciyi Elnur Hüseynov, Ramil Məmmədov və Naibə xanım canlandırırdı. Dedi, sən oynasan hazırlaram. Dedim, oynaram.
- Lap gənc yaşlarınızdan tamaşalarda oynamısız. Çox görkəmli aktyorlarla çiyin- çiyinə işləmisiz. Hansı sənətkarları xatırlayırsız? Hansı aktyorlarla bir daha çiyin- çiyinə çalışmaq istərdiniz?
- Mən bu teatrda Məfhurə Yermakova, Məmmədağa Dadaşov, rejissor Kərim Həsənovu görmüşəm. Onlar Ərəblinski, Abbas Mirzə Şərifzadə ilə bir səhnədə olublar.
Süsən Məcidova, Rəhilə Məlikova, Süleyman Ələsgərov, Hüseynağa Sadıqov, Osman Hacıbəyov, Firəngiz Şərifova, Yusif Vəliyev, Həsən Əbluc, Firdovsi Naibov, Xuraman Hacıyeva kimi ustadları tez-tez xatırlayıram.
- Dünyasını dəyişən aktyordan sonra tamaşada nə dəyişir, aktyorlar oyunun ruhunu qoruya bilirlərmi, yoxsa hər şey olduğu kimi davam edir?
- İlk məşqlərdən, rejissorun yozumu ilə ta tamaşa hazır olana qədər, səhnə tərəfdaşı ilə köklənib tamaşanı oynayırsan. Birdən o aktyorlardan biri işdən cıxır və yaxud dünyasını dəyişir. Sonra başqa aktyor o rola daxil olsa da əvvəlki effekti vermir.
- Azər Mirzəyevlə maraqlı səhnəcikləriniz vardı. Ondan sonra həmin o səhnələrin, qaravəllilərin və Azər müəllimin yoxluğu ürəyinizdə və sənətinizdə necə bir boşluq yaratdı?
-Ümumiyyətlə Azər Mirzəyevi yada salanda istər-istəməz özümün-özümə yazığım gəlir.
- Elə sənətkarlarımız var ki, unudulub. Siz Feysbuk profilində tez-tez onları yad edirsiniz. Hansı sənətkarların unudulması sizə daha çox təsir edir?
- Ömrünü bu teatra fəda edən aktyorlar olub. Firdovsi Nəsibov, Əlsəfdər Quliyev, Niyazi Əhmədov, Mübariz Əlixanoğlu və kimlər-kimlər unudulub, yaddan çıxıblar. Adama çox təsir edir...
- Səhv etmirəmsə, köhnə televiziya tamaşalarının birində Niyazi adlı aktyorla da oynamısız. Həmin Niyazi bəy də unudulanların arasındadır.
- Hə, elə Niyazi Əhmədovu götürək. İlk fəaliyyətini 1973- cü ildə Məbud İsmayılzadənin yaratdığı Lənkəran Teatrında başlayan Niyazi Əhmədovla bu teatrda canlandırdığımız "Gəl qohum olaq" tamaşası ilə düz 18 il bütün Azərbaycanı gəzmişik.
- Siz təcrübəniz boyu necə bir qənaətə gəlmisiz: aktyora səhnədə boy-buxun lazımdır, yoxsa aktyorun peşəkarlığı olan yerdə buna ehtiyac yoxdur?
- Təbii ki, səhnə və ekran gözəl və məlahəti olanları çox sevir. Məsələn, Alen Delon, Sofi Loren, Müslüm Maqomayev, Tixonov və s. Di gəl ki, Carlı Çaplin, Durov, Yusif Vəliyev, Hüseynağa Sadıqov kimi aktyorlar da var. Güman eləyirəm ki, onlar boy- buxunları haqqında heç vaxt fikirləşməyiblər.
- Teatr aktyorları kinoda da özlərini ifadə edirlər. Amma sizi filmlərdə görməmişik. Bu nə ilə bağlıdır?
- Kino incəsənətin ən gözəl növüdur. Mən gəncliyimdən meylimi televiziyaya saldım. 70-ci illər AzTv-nin Gənclik baş redaksiyasının redaktoru gözəl insan Yusif Kərimov idi. Biz bu redaksiyanın bütün verilişlərinin səhnəciklərini “işğal eləmişdik”: "Birimiz və hamımız", "Xoş gördük, tələbə", "Necəsən, gənc dost", "Romantiklər", "Sabahın ustaları" və sair.
Sonra da Ədəbi-dram redaksiyası: "Səhər görüşləri", "Komediyalar aləminə səyahət", "Hekayə axşamı", "Yumoristik novellalar", "Gəzdim Azərbaycanı", "Gəlin, birlikdə gülək"… 20-25 film-tamaşam var.
- Bu yaxınlarda Teatr Xadimləri İttifaqına yeni sədr seçildi. Siz bu vəzifəyə teatrşünas-tənqidçi İlham Rəhimlinin təyin olmasını arzulayırdınız. İlham müəllim həm də sizin yaxın dostunuzdur. Bu dəstək burdan qaynaqlanırdımı, yoxsa bu mövqedə daha çox iş görəcəyinə əmin idiniz?
- Ilham Rəhimli Azərbaycan teatr tarixinin canlı ensiklopediyasıdır. Bütün Azərbaycan sənət adamları və teatrları, Dərbənd, Təbriz haqqında 500 min səhifəlik 105 kitabın müəllifidir. Qaldı, elə dost olduğuna görə onun imkanlarını mən daha yaxşı bilirəm. Dövlət əhəmiyyətli tədbirlərdə, konfranslarda, forumlarda teatrlar haqqında alqışa layiq çıxışlari var.
- Təzə tamaşadakı obrazınız deyir ki, kim sözümdən çıxsa, mən ona cəhənnəmin qır qazanını göstərəcəm. Heç həyatda əsəbiləşdiklərinizə cəhənnəmin qır qazanını göstərmisiz?
- Yaxşılıqlarıma qarşılıq olaraq pislik görəndə inciyirəm və küsürəm. Amma mənim repertuarımda qır qazanı yoxdur! Barışmaq üçün buğlama qazanı var.
- Söhbət ki buğlama qazanından düşdü, deyilənə görə, ləzzətli yemək bişirirsiz. Ümumiyyətcə, ən yaxşı aşpazlar kişilər olur.
- Xörək bişirməyi Keşlə ət kombinatında öyrəndim. Yataqxanada qalırdim. Sonra da 3 il Dillər İnstitutunun, 5 il də İncəsənət İnstitutunun yataqxanasında - kartof, yumurta, ət tapanda daha onu bişirməyə nə var.
-Yasin müəllim, ev rahatlığını sevən bir yaradıcı insan kimi Prezidentin hədiyyə etdiyi ev lap yerinə düşüb, amma “kupça” səbəbindən hələ də təzə evinizə köçə bilməmisiniz.
- 2016- cı ildə ölkə başçısı mənə yubileyim münasibətilə ev bağışlayıb. Mənzilin olduğu bina istismara icazə verilmədiyinə görə 8 ildir çıxarış (“kupça”) verilmir. Hələ ki bu müskül məsələ öz həllini tapmayıb.
- Aktyorlara tez- tez illik təqaüdlər təyin olunur. Dəyəri də az deyil - 500 manat. Həm də bir aktyora təkrar-təkrar təyin olunur. Bu məbləğlər aktyorların həyatını yəqin ki, xeyli asanlaşdırır.
- Olkə başçısı tərəfindən fərqlənənlərə mükafatlarin verilməsi müsbət haldır. Dövri-qədimdən şahlar sənət adamlarına daş-qaş, ənam, xələt, nəmər, hətta torpaq, kənd bağışlayıb.
1991-ci ildə İran İslam Respublikası Azərbaycanfilmlə müştərək "Məlaykə günü” adlı bədii film çəkirdi. Ənvər Həsənov və mən iki qardaşı canlandırırdıq.
Bizə qəpik-quruş qonorar verirdilər. İran aktyorundan soruşdum, sən nə qədər qonorar alacaqsan? Dedi: “Sizin pulnan iki milyon manat...”
- Həyat yoldaşınız Şəmsiyyə xanım radioda uzun illər diktor kimi çalışıb. Əgər sirr deyilsə, radioda tanış olmusuz?
- Həyat yoldaşım 1987-çi ildə Azərbaycan radiosunda işləyəndə biz artıq 15 il idi evli idik. Mən “Damğa” satirik xalq teatrında olanda onun 14 yaşı vardı. Rus məktəbində oxuyurdu. Tamaşalara dəvət edirdim. Anamı elçi göndərdim, gedib valideynlərindən razılıq aldı.
Lakin iki il nişanlı qaldıq, çünki kəbin kəsdirməyə yaşı çatmırdı. 19 yaşında evləndik. Sonra onu İncəsənət İnstitutunun Mədəni maarif fakültəsinə hazırladım və Azərbaycan Dövlət radiosunda 25 il diktor işlədi.
- Yasin müəllim, xəyalınızda olan rol, obraz varmı, yoxsa hamısını gerçəkləşdirmisiz?
- Tipik-xarakterik baməzə rollara həvəsim çoxdur. Qalır yaxşı pyes və yaxşı da rejissor.
Geri qayıt