“Mən gitaranı lirik lad üzərində kökləyərəm..."
5-08-2021, 10:39
Gitara ifasını laqeydliklə dinləmək qeyri-mümkündür. Onun sehrli səsləri kədər və sevincdən bəhs edir, eyni zamanda əhval-ruhiyyəni yüksəldir və qəlbləri sakitləşdirir. Hər kəs gitaraçının ifasında öz əhval-ruhiyyəsinin əks-sədasını tapır. Buna görə bu gözəl alətin həm peşəkarlar, həm də həvəskarlar auditoriyasında çox sayda pərəstişkarı vardır.
İllər əvvəl musiqi məktəbində keçirilən bir konsert haqqında məqalə yazmalı idim və mənim xatirimdə iştirakçılardan birinin, gənc gitaraçı Cavid Bakının, ifası qaldı. Parlaq performans, əla texnika, ecazkar üslub heç kəsi laqeyd qoymadı.
Cavid Ələkbərli (Cavid Bakı) Bakıda anadan olub, musiqi məktəbini əvvəlcə fortepiano, sonra gitara ixtisası üzrə bitirib. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetini fərqlənmə diplomu ilə başa vurub. Hal-hazırda dissertasiya müdafiəsinə hazırlaşır.
Cavid İspaniyanın Kordoba şəhərində keçirilən "Festival dela guitarrade Cordoba" festivalında master-klaslarda iştirak etmiş, festival konsertlərində uğurla çıxış etmişdir. O, Manolo Sanlucar, Paco Serrano, Manolo Franco və Jose Antonio Rodriguez kimi beynəlxalq miqyasda tanınmış gitaraçılardan dərs almışdır. Cavid Bakı 2013-cü ildə Sevilyadaki Fundacion de Cristina Heeren de arte flamenco məktəbində flamenko kursu keçmişdir.
Gənc gitaraçı müxtəlifillərdə Bakıda bir sıra solo konsertlər vermiş, İstanbulda “Pera”, Rusiyanın Kaluqa şəhərində keçirilən beynəlxalq gitara festivallarında Azərbaycanı təmsil etmişdir. 2016-cı ildə Cavid Bakı "Simlərin səsi ilə" adlı ilk albomunu çıxarmışdır.
– Cavid, necə oldu ki, piano təhsilı aldığın zaman bu alətin yerinə gitaranı seçdin, özü də heç də asan olmayan flamenko ifaçılığı yolunu?
– Musiqi ilə 5 yaşından məşğulam. Fortepiano anamın arzusu idi. Özüm isə yeniyetmə ikən təhsil aldığım müddətdə gitaraçılar Con Maklaflin və Larri Koryelin ifalarını eşitdim və bu məni doğrusu heyrətə gətirdi. O zamana qədər gitarada bu dərəcədə virtuoz ifanın mümkünlüyünə inanmırdım. Hər şey bu andan etibarən
başladı və mən gitaraçı olmağa qərar verdim. Mən arzumun arxasınca gedirəm. Məqsədimə çatdığımı deyə bilmərəm, lakin sevdiyim işlə məşğul olmaq üçün əlimdən gələni edirəm.
-Sizə elə gəlmir ki, gitara Azərbaycanda çox da populyar bir alət deyil?
– Doğrudur. Gitara nə əvvəllər, nə də indi ölkəmizdə arzu olunan qədər populyar olmamışdır. Lakin, bu mənim üçün xüsusi əhəmiyyət daşımır. Çünki, əgər gitarada ifa etmək arzundursa artıq bu aləti sevənlərin sayının az və ya çox olması xüsusi önəm kəsb etmir.
– Sizin müəlliminiz kim olmuşdur?
– Gitara üzrə ilk müəllimim Azad Rzayev olmuşdur. O, piano təhsili aldığım musiqi məktəbində dərs deyirdi. Daha sonra universitetə daxil oldum və bu illərdə də gitarada ifa etməyi davam edirdim, lakin hansı növ klassik gitaraçı, caz gitaraçı və ya flamenko gitaraçı olmağıma hələ qərar verə bilməmişdim. Həmin məqamda məni flamenko dünyası ilə Məmmədəli müəllim Hüseynov tanış etdi. Ondan dərs almağa başlayanda anladım ki, mənə lazım olan elə flamenkodur. Artıq 12 il keçməsinə baxmayaraq, mən hələ də Məmmədəli müəllimə öz yeni əsərlərimi göndərir, fikirləri mənə maraqlı olduğu üçün bu və ya digər məsələ ilə əlaqədar onunla məsləhətləşirəm.
– Siz Azərbaycan parçalarından klassik gitara üçün kitab nəşr etdirmisiniz. Bu fikir necə yarandı?
– 2015-ci ildə məni Üzeyir Hacıbəylinin yubileyinə dəvət etdilər. Tədbir bəstəkarın ev muzeyində keçirilirdi. Düşündüm ki, dahi bəstəkarın ev muzeyində flamenko əsərləri ilə çıxış etmək məntiqli olmaz və tədbirdə onun "Sənsiz" romansını ifa etməyə qərar verdim. İki günə romansı gitara üçün nota çevirdim və yubileydə çıxış etdim. Sonra digər romansı - "Sevgili canan"I gitara üçün hazırladım. O an ağlıma gəldi ki, Azərbaycan musiqilərini klassik gitara üçün nota çevirmək vacibdir. İş prosesində aydın oldu ki, klassik gitaraya uyğun "düzgün" ariya, romans və mahnı tapmaq heç də asan deyildir. O zaman mən iyirmi əsəri gitara üçün işlədim. "Klassik gitara üçün Azərbaycan xalq mahnıları və bəstəkar əsərləri" adlı kitabım 2018-ci ildə nəşr
olundu. 2021-ci ildə isə eyni adlı kitabıma artıq klassik gitara üçün işlənmiş və səs studiyasında yazılmış 40 parça daxil etmişəm. Kitaba bir ədəd CD disk əlavə edilmişdir. Diski açaraq parçaların gitarada səslənişini dinləmək mümkündür. Bu mədəniyyətimizin təbliği üçün çox vacibdir və Azərbaycan musiqisini sevənlər üçün bir motivasiya ola bilər.
– Hansı ifa tərzi Sizə daha yaxındır? Ümumiyyətlə, gitara ifa tərzlərinin sayı çoxdurmu?
– Tərzlərin sayı az deyil. Ən populyar olanları klassik, rok, blyuz və flamenkodur. Məsələ burasındadır ki, tərzlərlə birlikdə gitara da dəyişir. Məsələn, rok elektrogitarada ifa olunur. Dahi sənətkar İohann Sebastyan Baxın əsərləri klassik gitarada, Pako de Lyusiyanın əsərləri isə flamenko gitarada çalınır. Şəxsən mənə texniki ifa və daxili dünya baxımından flamenko daha yaxındır.
– Dissertasiya mövzunuz gitara ilə bağlıdır?
– Xeyir. İspaniya ilə bağlıdır. Dissertasiya mövzumun adı "Mədəniyyətlərarası dialoq kontekstində Azərbaycan-İspaniya mədəni əlaqələri"dir və burada gitara haqqında da məlumat vermişəm. Müdafiə yaxın zamanlarda baş tutmalıdır.
– Hansı kollektivlərlə əməkdaşlıq edirsən? Türkiyədə və ya Azərbaycanda konsert verməyi planlaşdırırsan?
– Pandemiyadan öncə kamera və sinfonik orkestrlərlə əməkdaşlıq etmişəm. İndi tək işləyirəm, lakin Xoakin Rodriqonun Aranxuez konsert isini orkestrin müşaiəti ilə ifa etmək istəyirəm. Azərbaycanda bu konsertin II bölümünü xalq artisti dirijor Teymur Göyçayevin rəhbərliyi ilə ifa etmişəm. İndi isə bu çətin konserti tam şəkildə ifa etmək istəyirəm. Türkiyədəki orkestrlərə məktublarla müraciət etmişəm, lakin hələ ki, yerin olmadığını bilirəm. Pandemiya hamının planlarını alt-üst etdi. Bu il keçən il səhnəyə çıxmalı olan solistlər səhnəyə çıxdılar, gələn il isə bu iI üçün nəzərdə tutulan solistlər ifa edəcəklər. Odur ki, hələlik gözləyirik.
–Həyatını gitaraya həsr etmək istəyən insan mütləq şəkildə nələri bilməlidir və hansı sirrlər mövcuddur ki, onları yalnız zamanla açmaq olar?
– İlk növbədə bu işə başlayan kəs bilməlidir ki, bu asan yol deyil. Gitarada məharətlə ifa edə bilmək üçün zaman və səbr
lazımdır, eyni zamanda əgər həvəs və alətə olan sevgi varsa qarşıda olan bütün maneələri aşmaq mümkündür. Sirrlərə gəlincə isə, onların əksəriyyəti texnika ilə əlaqədardır ki, onları da zamanla öyrənirsən. Şəxsən mən gitara ilə yorğunluq və stresimi çıxarıram, çünki gitara mənə hüzur verir.
Məqalə üzərində işləyərkən, bir çox yeni adlarla tanış oldum, tanınmış məşhurların və çox da tanınmayan musiqiçilərin bir neçə klip və konsertlərindən parçaları izlədim. Təəssüflər olsun ki, əzbərdən bildiyimiz və tez-tez eşitdiyimiz məşhur musiqilərin müəlliflərin adı ilə maraqlanmırıq. Bu sırada Hoakin Rodriqonun “Aranxues konsertini”ni göstərə bilərik. Ümid edək ki, bizim azərbaycanllı gitaraçımız, flamenko ifaçısı Cavid Bakı gitara və sinfonik orkestr üçün yazılmış bu və bir sıra başqa əsərləri də ifa edə biləcəkdir. Cavid müsiqi ilə yaşayır. Gitara – onun həyatıdır…
Adilə İmanova
Azərbaycan Jurnalistlər və Yazıçılar birliklərinin üzvü
DİA.AZ
Geri qayıt